Postpolio Sendromu

Postpolio Sendromu

 

 

POSTPOLİO SENDROMU

Tanı

Post-polio sendromu, hastalığı geçirdikten ortalama 30-40 yıl sonra hastayı zorlayan belirti ve bulgularla seyreden tablodur.

Polio önceleri felç ve ölümle sonlanabildiği için  çok korkulan bir hastalıktı. 1950’lerde toplumda en fazla görüldü. Fakat aşısının bulunmasıyla hastalığın yayılması önemli ölçüde azaldı.

Günümüzde çocukluk veya gençliğinde polio geçiren hastaların yaklaşık yarısında post-polio sendromu oluşmakta.

 

Belirtiler

  • Giderek artan kas ve eklem güçsüzlüğü ve ağrı
  • Çok az aktiviteyle bile ortaya çıkan yorgunluk
  • Kas atrofileri
  • Solunum ve yutma sorunları
  • Uyku apnesi gibi solunumla ilişkili bozukluklar
  • Soğuğa karşı toleransın azalması
  • Çoğu kişide post-polio sendromu yavaş ilerler. Yeni belirti ve bulgular stabil periyodları izler.

 

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Yorgunluk ve halsizliğiniz giderek artıyorsa doktorunuzla görüşün. Durumunuza benzer pek çok hastalık olduğu için ayırıcı tanı konmalıdır.

 

Nedenleri:

Post-polio sendromunun tam olarak neden oluştuğu bilinmez. Günümüzde kabul gören görüş sinir hücrelerinin dejenerasyonudur. Polio virüsü vücutta omurilikte bulunan ve motor nöron denilen sinir hücrelerini enfekte eder. Motor nöronların görevi beyin ve kaslar arası elektriksel mesajları taşımaktır.

Her nöronun üç bölümü vardır:

  • Gövde
  • Dallanan uzantılar (aksonlar)
  • Daha küçük dallanan uzantılar (dendritler)

 

Polio virüsü bu motor nöronlara hasar verir. Bu durumu telafi etmek için sağlam kalan nöronlar hasar gören motor nörona yeni lifler oluşturarak uzantılar gönderir. Bunun sonucunda motor ünitler büyür ve kasların iyileşmesi sağlanır.  Fakat hasar gören nöron gövdesine  ilave olan lifleri de beslemek için daha fazla yük eklenir.  Yıllar geçtikçe bu yüke nöron daha fazla dayanamaz ve zamanla filizlenmiş lifler ve nöron yavaş yavaş harab olur.

 

Risk faktörleri

Post-polio’nun gelişmesine yardım eden risk faktörleri şunlardır:

  • Başlangıçta geçirilen polionun şiddeti. Hastalık ne kadar şiddetliyse post-polionun belirti ve bulguları o kadar fazla olur.
  • Başlangıçtaki geçirilen polionun hangi yaşta oluştuğu: Ne kadar geç oluşmuşsa post-polio belirtileri o kadar şiddetli olur. Ergenlik veya erişkin dönemde olması postpolionıun daha ağır geçeceğine işaret eder.
  • İyileşme: Başlangıçta iyileşme ne kadar çoksa sonraki post-polio gelişimi o kadar fazladır.
  • Fizik aktivite: Gücü tükenene kadar yorulmak stres altındaki motor nöronları daha fazla yoracak ve post-polio sendromunun oluşma riskini artıracaktır.

 

Komplikasyonlar

Yaşamı tehdit eden komplikasyonlar çok nadirdir. Kas zaafiyeti ileri boyuttaysa komplikasyonlar oluşabilir:

  • Düşmeler: Bacak kaslarının zaafiyeti kemik kırıklarına, kalça kırıklarına neden olabilir.
  • Malnütrisyon, dehidrasyon ve pnömoni: Çiğneme ve yutma kaslarının etkilendiği  “bulber polio” geçirenlerde ortaya çıkabilir.
  • Akut solunum yetmezliği: Solunum kaslarının güçsüzlüğü buna neden olabilir. Obezite, sigara kullanımı, omurganın eğriliği gibi nedenler de bu riski artırabilir. Akciğerler yeterince oksijen alamazlar.
  • Osteoporoz: Uzun sürelihareketsizlik ve inaktivite kemik dansite kaybına yol açar ve osteoporoz oluşabilir.

 

Doktora başvurma

Belirtiler başladığında doktorunuza gitmelisiniz. Randevu  süresi kısıtlı olacağı için önceden hazırlanmanız gerekir.

  • Hissettiğiniz tüm belirtileri liste halinde yazın
  • Kişisel bilgilerinizi, son zamanlarda karşılaştığınız stresleri, yaşamınızda  meydana gelen değişiklikleri  yazın
  • Kullanmakta olduğunuz tüm ilaçları yazın
  • Sormak istediğiniz soruları yazın
  • Bu listeyi önem sırasına göre dizin

 

Post-polio için doktorunuzun size sorabileceği şu sorulara önceden hazırlıklı olun ve yanıt arayın:

  • Belirtilerin nedeni neler olabilir?
  • Başka olası nedenler de var mı?
  • Hangi incelemeler sizden istenebilir? Bunlar nasıl testlerdir? 
  • Hangi tedaviler uygulanabilir? Hangisini tercih edersiniz?
  • Önereceğiniz yaklaşımlar var mı?
  • Başka sağlık sorunlarınız var mı?
  • Bazı aktiviteler kısıtlanacak mı?
  • Aciz mi hissedeceksiniz?
  • Bu konuda broşürler veya önereceğiniz web siteleri var mı?

Bunların dışında da sorunuz varsa randevunuzda sormaya çekinmeyin.

 

Doktorunuzdan ne bekliyorsunuz?

Doktorunuzun sorabileceği sorulara hazırlıklı olun bu şekilde randevu süresini doğru kullanabilirsiniz.

  • Daha önce polio geçirdiniz mi? Ne zaman?
  • Geçirdiğiniz polionun şiddeti nasıldı?
  • Vücudunuzun hangi bölgeleri etkilenmişti?
  • Şu anda hangi belirtileriniz var?
  • Bu belirtiler ne zaman başladı?
  • Bu belirtiler zaman zaman mı yoksa sürekli mi var?
  • Bu şikayetler ne zaman geçiyor?
  • Bu şikayetleriniz ne zaman daha fazla kötüleşiyor?

 

İncelemeler ve Tanı

Post-polio sendromunun belirteçleri

  • Önce geçirmiş olduğunuz polionun varlığı
  • İlk polio atağından bugüne kadar geçen zaman
  • İlk atakta iyileşme süreci
  • Şimdiki yakınmaların yavaş yavaş artması. Sabahları iyi uyanabilirsiniz. Öğleden sonra yakınmalarınız artabilir. Önceden kolayca yaptığınız aktiviteler sizi yormaya başlamıştır. Günlük aktivitelerde farkedilene kadar güçsüzlük fark edilmeyebilir.

 

Hastalığınız artrit, fibromiyalji, kronik yorgunluk sendromu ve skolyoza çok benzer.

Bazı hastalar ALS olduklarından boş yere kuşku duyar. Post-polio ALS’ye dönüşmez.

 

Dışlanması gereken diğer durumlar

Post-polio olduğunuzu kesinleştiren testler olmadığı için diğer durumların dışlanması gerekir. Bu amaçla şu incelemeler yapılmalıdır:

  • EMG ve sinir ileti çalışması
  • Görüntüleme
  • Kas biyopsisi.
  • Kan testleri

 

Tedavi

Belirti ve bulgular hastadan hastaya değişir. Tedavinin amacı hastayı mümkün olduğunca rahat ettirmek ve bağımsız hale getirebilmektir.

  • Enerji tasarrufu: Aşırı yorulmamak hedeflenir.
  • Fizik tedavi:
  • Meşguliyet tedavisi:
  • Konuşma terapisi: yutmaya yardımcı olmak için .
  • Uyku apne tedavisi.
  • İlaçlar: Ağrı kesiciler, aspirin, asetaminofen, ibubrofen gibi kas ve eklem gevşeticiler

Pridostigmin, modafinil, steroidler, antiviral ajanlar, insülin benzeri GH-I tedavide denenmiş ancak yararlı bulunmamıştır.

Yaşam tarzı

  • Ağrı ve yorgunluğunuza yol açacak aktivitelerinizi kısıtlayın
  • Enerjinizi koruyarak akıllı davranın
  • Soğuktan kaçının, bulunduğunuz ortamı ısıtın 
  • Düşmemeye çalışın. Uygun ayakkabılar giyin
  • Sağlıklı yaşam tarzı seçin: Diyetinizi doğru düzenleyin, sigarayı bırakın, kafein tüketiminizi azaltın, iyi uyuyun ve rahat nefes alın.  
  • Akciğerlerinii koruyun: solunum enfeksiyonlarından uzak durun, gerekli aşılamalarınızı yaptırın

 

Başa çıkmak ve destek

  • Yorgunluk ve zaafiyet ile başa çıkmak fizyolojik ve psikolojik açıdan zordur. Yakınlarınıza gereksinim duyabilirsiniz. Bu konuda yardım edebilecek kişilerden açıkça yardım istemelisiniz.
  • Polio destek gruplarında çalışabilir, sizden daha kötü olan hastalara destek verebilir, bu hastalık hakkında toplumu bilinçlendirebilirsiniz.

 

Kaynak

http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/post-polio-syndrome

 


Sınırlı Sorumluluk Beyanı
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede yer alan bilgiler, hiçbir zaman bir hekim tedavisinin ya da konsültasyonunun yerini alamaz. Bu kaynaktan yola çıkarak, ilaç tedavisine başlanması ya da mevcut tedavinin değiştirilmesi kesinlikte tavsiye edilmez. Web sitemizin içeriği, asla kişisel teşhis ya da tedavi yönteminin seçimi için değerlendirilmemelidir. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.© 2010 - 2019, Tüm hakları saklıdır. Gizlilik Sözleşmesi. Bu web sitesi CEOTECH tarafından yapılmıştır. Daha detaylı bilgi almak için lütfen tıklayınız.