Sizlerle web sitem üzerinden tecrübelerimi paylaşmaktan mutluluk duyacağım. Sağlık Dolu Günler Dilerim.
MULTIPL SKLEROZ
Genel Bakış
Multiple skleroz (MS) engelliliğe neden olabilen önemli bir beyin ve omurilik hastalığıdır.
MS’de bağışıklık sistemi (immün sistem) sinirleri çevreleyen koruyucu kılıfa (miyelin) karşı atak oluşturur ve beyinin vücutla bağlantıların kopmasına neden olur. Hastalık nedeniyle sinirler sonunda kendiliğinden de harap olur ve kalıcı olarak zarar görebilir.
Belirti ve bulgular çok değişkendir, hasar olan sinir miktarına ve hangi sinir liflerinin zarar gördüğüne göre değişir. Bazı kişilerde MS bağımsız olarak yürüme güçlüğüne neden olabilirken bazen yeni yakınmalar olmaksızın uzun süre iyi durumda kalabilir.
MS’in kesin tedavisi yoktur. Ancak tedaviler ataklardan korunmayı, atakları atlatabilmeyi ve hastalığın seyrini değiştirebilir.
Semptomlar
MS’in belirti ve bulguları etkilenen sinir liflerinin yeri ve miktarına göre kişiden kişiye büyük değişiklikler gösterir.
Nedensiz yere yukarıdaki belirtileriniz varsa doktorunuza başvurun.
Hastalığın seyri
MS genellikle iyileşme ve kötüleşmeler şeklinde ilerler. Kısmen ya da tamamen iyileşen, günler haftalar süren yeni belirtiler ve nüks (relaps) süreçleri izlenir. Bu nüksleri aylar veya yıllar süren hastalığın gerileme (remisyon) süreçleri izler.
Vücut ısısında hafif artışlar belirti ve bulguları kötüleştirir ancak hastalığın nüksüne neden olmaz.
Relaps ve remisyonla seyreden MS’li kişilerin yaklaşık %60-70’inde semptomlar remisyon olsun olmasın sabit bir ilerleme gösterir, buna sekonder progresif MS denir.
Semptomların kötüleşmesi genellikle hareket etme ve yürümeyle ilişkilidir. Sekonder progresif MS’de hastalığın seyri kişiden kişiye değişkenlik gösterir.
MS’li bazı kişilerde hastalık aşamalı başlar ve arada remisyonlar olmaksızın ilerler, bu da primer progresif MS’tir.
Nedenler
MS’in nedeni bilinmez. Otoimmün bir hastalık olduğu kabul edilir yani vücudun kendi immün sistem atakları kendi dokularına karşı oluşur. MS’de immün sistem fonksiyon bozukluğu miyelinde hasar oluşturur. Miyelin beyin ve omurilikte sinir liflerini koruma amaçlı çevreleyen yağ benzeri bir maddedir.
Miyeli elektrik tellerindeki izolasyon kaplamaya benzer. Miyelin harap olunca mesajlar sinir boyu iletilemez, yavaşlar ve bloke olur. Sinir kendisini de harap edebilir.
MS’in neden bazı insanlarda olup diğerlerinde olmadığı net olarak bilinmez. Genetik ve çevresel koşullar sorumlu olabilir.
Risk faktörleri
MS’e yakalanma risk faktörleri şunlardır:
Komplikasyonlar
MS’li hastalarda aynı zamanda şunlar da gelişir:
Tanı
MS tanısı için özelleşmiş testler yoktur. Benzer durum ve hastalıkların dışlanmasıyla tanı konur.
Tedavi
MS’in tedavisi yoktur. Atakların iyileşmesi, yeni atakların gelmesinin engellenmesi hedeflenir.
MS atak tedavisi
Hastalığın seyrini değiştirmek için yapılan tedaviler:
Primer progresif MS için ocrelizumab (Ocrevus) kullanımı onaylanmış ilaçtır. Hastalığın seyrini yavaşlatır.
Relaps ve remisyonlarla seyreden MS için seçenekler daha fazladır.
MS ile ilişkili immun yanıt hastalığın erken evrelerinde meydana gelir. Bu ajanlarla tedavi ne kadar erken olursa relaps oranı ve yeni lezyonların oluşması o kadar az olur.
Bu ilaçların kullanımında dikkat edilmesi gereken kurallar vardır: Hastalığın süresi, şiddeti, önceden uygulanan MS tedavileri, diğer sağlık koşulları, gebelik gibi durumlar önem kazanır.
Relaps ve remisyonlarla seyreden MS için tedavi seçenekleri:
Yan etkileri arasında grip benzeri durumlar ve enjeksiyon yeriyle ilişkili reaksiyonlar sayılabilir.
Karaciğeri etkileyen bu ilaçlar kullanılırken kanda karaciğer enzim düzeyleri kontrol edilmelidir. Hastalarda nötralizan antikorlar geliştiyse ilacın etkisi azalabilir.
Ocrevus damar içine verilir. Yan etkileri arasında enjeksiyon yeri reaksiyonu, kan basıncı düşmesi, ateş ve bulantı sayılabilir. Özellikle meme kanseri olmak üzere bazı kanserlerin oluşma riskini artırabilir.
MS belirti ve bulgularının tedavisi
Yaşam tarzı ve ev ilaçları
Alternatif tıp
Başa çıkma ve destek
Kaynak
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/multiple-sclerosis/diagnosis-treatment/