AYNA NÖRONLAR

Ayna nöron, hem bir hayvan hareket ettiğinde hem de hayvan bir başkası tarafından gerçekleştirilen aynı eylemi gözlemlediğinde ateşlenen bir nörondur. Böylece nöron, sanki gözlemcinin kendisi hareket ediyormuş gibi, diğerinin davranışını "yansıtır". Bu tür nöronlar, insan ve primat türlerinde ve kuşlarda doğrudan gözlemlenmiştir.

İnsanlarda, premotor kortekste, suplementar motor alanda, primer somatosensoriyel kortekste ve alt paryetal kortekste ayna nöronlarınkiyle tutarlı beyin aktivitesi bulunmuştur. İnsanlarda ayna sisteminin işlevi çok fazla spekülasyon konusudur. Kuşların taklit rezonans davranışlarına sahip oldukları gösterilmiştir ve nörolojik kanıtlar, bir tür yansıtma sisteminin varlığını düşündürmektedir.

Bugüne kadar, ayna nöron aktivitesinin bilişsel işlevleri nasıl desteklediğini açıklamak için yaygın olarak kabul edilen hiçbir sinirsel veya hesaplama modeli ortaya konmamıştır. Ayna nöronlar konusu yoğun tartışmalara yol açmaya devam ediyor. 2014 yılında, Kraliyet Topluluğu B'nin Felsefi İşlemleri, tamamen ayna nöron araştırmalarına ayrılmış özel bir sayı yayınladı.

İnsanlarda

İnsan beynindeki tek başına nöronları incelemek normalde mümkün değildir, bu nedenle insanlarda ayna nöronlar için çoğu kanıt dolaylıdır. Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) kullanılarak yapılan beyin görüntüleme deneyleri, insan inferior frontal korteksinin ve superior pariyetal lobun, kişi bir eylemde bulunduğunda ve ayrıca kişi bir eylem gerçekleştiren başka bir bireyi gördüğünde aktif olduğunu göstermiştir. Bu beyin bölgelerinin ayna nöronlar içerdiği öne sürülmüştür ve bunlar insan ayna nöron sistemi olarak tanımlanmıştır. Daha yakın zamanda yapılan deneyler, fMRI kullanılarak taranan tek katılımcılar düzeyinde bile, birden fazla fMRI vokselini içeren geniş alanların, eylemlerin hem gözlemlenmesi hem de yürütülmesi sırasında etkinliklerini artırdığını göstermiştir.

Eylem bilgisi, pandomim yorumu ve biyolojik hareket algısı eksikliklerine  neden olan lezyon alanlarını inceleyen nöropsikolojik çalışmalar, inferior frontal girusun bütünlüğü ile bu davranışlar arasında nedensel bir bağlantıya işaret etmiştir. Transkraniyal manyetik stimülasyon çalışmaları da bunu doğrulamıştır. Bu sonuçlar, ayna nöronla ilgili alanlardaki aktivasyonun sadece epifenomenal olma ihtimalinin düşük olduğunu göstermektedir.

Nisan 2010'da yayınlanan bir araştırma, insan beynindeki ayna özelliklerine sahip tek nöronlardan alınan kayıtları rapor etmektedir. Mukamel et al. (Current Biology, 2010) Ronald Reagan UCLA Tıp Merkezinde dirençli  epilepsi tedavisi gören 21 hastanın beyinlerinden kaydedildi. Hastalara olası cerrahi tedavi için nöbet odaklarını belirlemek için intrakraniyal derinlik elektrotları implante edilmişti. Elektrot konumu yalnızca klinik kriterlere dayanıyordu.

Araştırmacılar, hastaların rızasıyla aynı elektrotları araştırmaları için kullandı. Araştırmacılar, hem birey bir görevi gerçekleştirirken hem de bir görevi gözlemlediğinde en büyük aktivitelerini ateşleyen veya gösteren az sayıda nöron buldu. Diğer nöronların anti-ayna özellikleri vardı, yani katılımcı bir eylem gerçekleştirdiğinde yanıt veriyorlardı, ancak katılımcı o eylemi gördüğünde engelleniyorlardı.

Bulunan ayna nöronlar, suplementar motor alanda ve mediyal temporal kortekste yer aldı (diğer beyin bölgeleri örneklenmedi). Tamamen pratik nedenlerle, bu bölgeler maymunda ayna nöronların kaydedildiği bölgelerle aynı değil: Parma'daki araştırmacılar, epilepsinin nadiren meydana geldiği iki bölge olan ventral premotor korteksi ve ilişkili inferior pariyetal lobu inceliyorlardı. Bu bölgelerdeki tek hücre kayıtları genellikle insanlarda yapılmaz. Öte yandan, bugüne kadar hiç kimse maymunda ek motor alanda veya medial temporal lobda ayna nöronları aramadı.

Bu nedenle birlikte, bu, insanların ve maymunların farklı konumlarda ayna nöronları olduğunu göstermez, aksine hem ventral premotor kortekste hem de alt parietal lobda ayna nöronlarına sahip olabilirler (maymunda ek motor alanlarda ve medial temporal lobda,özellikle ayrıntılı insan fMRI analizleri, tüm bu bölgelerde ayna nöronların varlığı ile uyumlu aktivite önerdiğinden, insandan kaydedildiler.

Başka bir araştırma, insanların maymunlardan daha fazla ayna nörona sahip olmadığını, bunun yerine eylem gözlem ve yürütmede kullanılan bir çekirdek ayna nöron seti olduğunu ileri sürdü. Bununla birlikte, ayna nöronların önerilen diğer işlevleri için ayna sistemi, işitsel, bedensel-duyusal ve afektif bileşenlerini yaparken beynin diğer alanlarını işe alma yeteneğine sahip olabilir.

Göz izleme ölçümlerini kullanan insan bebek verileri, ayna nöron sisteminin 12 aylıktan önce geliştiğini ve bu sistemin bebeklerinin diğer insanların eylemlerini anlamalarına yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.

Kritik bir soru, ayna nöronlarının ayna özelliklerini nasıl elde ettiği ile ilgilidir.

Birbiriyle yakından ilişkili iki model, ayna nöronlarının Hebbian veya İlişkili öğrenme yoluyla eğitildiğini varsaymaktadır.

Bununla birlikte, premotor nöronların ayna özelliklerini elde etmek için eylemle eğitilmesi gerekiyorsa, Meltzoff ve Moore'un çalışmalarının önerdiği gibi, yeni doğan bebeklerin başka bir kişinin yüz hareketlerini (görünmeyen eylemlerin taklidi) nasıl taklit edebildikleri açık değildir.

Bir olasılık dil protrüzyonunun görülmesinin yenidoğanlarda doğuştan gelen bir serbest bırakma mekanizmasını harekete geçirmesidir.

Dikkatli bir analiz bu tek hareketin 'taklidi'nin, yeni doğan bebeklerin yüz mimikleriyle ilgili neredeyse tüm raporları açıklayabileceğini öne sürüyor.

EMPATİ VE AYNA NÖRONLAR

Pek çok araştırmacı  bağımsız olarak ayna nöron sisteminin empatiyle ilgili olduğunu savundular.

fMRI, elektroensefalografi (EEG) ve manyetoensefalografi (MEG) kullanan çok sayıda deney, belirli beyin bölgelerinin (özellikle ön insula, ön singulat korteks ve alt frontal korteks) insanlar bir duygu (iğrenme, mutluluk) yaşadığında aktif olduğunu göstermiştir. , acı vb.) ve başka bir kişinin bir duygu yaşadığını gördüklerinde.

David Freedberg ve Vittorio Gallese de ayna nöron sisteminin bu işlevinin estetik deneyimler için çok önemli olduğu fikrini öne sürmüşlerdir.

Bununla birlikte, Deakin Üniversitesi'nde Soukayna Bekkali ve Peter Enticott tarafından yürütülen empatideki ayna nöronların etkinliğini araştırmayı amaçlayan bir deney farklı bir sonuç verdi. Raporun verilerini analiz ettikten sonra, motor empati ve duygusal empati hakkında iki sonuca vardılar.

Birincisi, motor empati ile ayna nöronların aktivitesi arasında bir ilişki yoktur.

İkincisi, bu nöronların alt frontal girusta (IFG) aktivitesine dair yalnızca zayıf kanıtlar var ve önemli beyin bölgelerindeki ayna nöronlarla ilişkili duygusal empati kanıtı yok (inferior parietal lobül: IPL).

Başka bir deyişle, ayna nöronların empatideki rolü ve insan empatisi için gerekli olup olmadığı konusunda kesin bir sonuca varılamamıştır.

Bununla birlikte, bu beyin bölgeleri, el hareketlerini yansıtanlarla tamamen aynı değildir ve duygusal durumlar veya empati için ayna nöronlar maymunlarda henüz tanımlanmamıştır.

Sosyal Beyin Laboratuarı'ndan Christian Keysers ve meslektaşları, öz bildirim anketlerine göre daha empatik olan kişilerin hem el hareketleri için ayna sisteminde hem de duygular için ayna sisteminde daha güçlü aktivasyonlara sahip olduklarını göstermiştir.

Bazı araştırmacılar insan ayna sisteminin eylemlerin gözlemlenmesine pasif olarak yanıt vermediğini, ancak gözlemcinin zihniyetinden etkilendiğini gözlemledi. Araştırmacılar hasta bakımında empatik katılım sırasında ayna nöronların bağlantısını gözlemledi.

Sıçanlarda yapılan çalışmalar, anterior singulat korteksin ağrı için ayna nöronlar içerdiğini, yani hem ilk elden ağrı deneyimi sırasında hem de başkalarının acısına tanık olurken yanıt veren nöronların[45] ve bu bölgenin inhibisyonunun duygusal bulaşmanın azalmasına yol açtığını göstermiştir.

Bu, kemirgenlerde ağrı ayna nöronları ile empati ile ilişkili iki fenomen olan duygusal bulaşma ve prososyal davranış arasındaki bağlantı için nedensel kanıtlar sağlar. Homolog beyin bölgesindeki beyin aktivitesinin, insanlarda empatideki bireysel değişkenlik ile ilişkili olması[46], benzer bir mekanizmanın memeliler arasında geçerli olabileceğini düşündürmektedir.

KAYNAKLAR

Ben-Ami Bartal I, Decety J, Mason P (December 2011). "Empathy and pro-social behavior in rats". Science. 334 (6061): 1427–30.

Decety J, Michalska KJ, Akitsuki Y (September 2008). "Who caused the pain? An fMRI investigation of empathy and intentionality in children". Neuropsychologia. 46 (11): 2607–14

Thompson AE, Voyer D (January 1, 2014). "Sex differences in the ability to recognise non-verbal displays of emotion: a meta-analysis". Cognition & Emotion. 28 (7): 1164–95

Decety, Jean; Bartal, Inbal Ben-Ami; Uzefovsky, Florina; Knafo-Noam, Ariel (January 19, 2016). "Empathy as a driver of prosocial behaviour: highly conserved neurobehavioural mechanisms across species". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 371 (1686): 20150077

Murphy BA, Lilienfeld SO (August 2019). "Are self-report cognitive empathy ratings valid proxies for cognitive empathy ability? Negligible meta-analytic relations with behavioral task performance". Psychological Assessment. 31 (8): 1062–1072.

Leigh R, Oishi K, Hsu J, Lindquist M, Gottesman RF, Jarso S, et al. (August 2013). "Acute lesions that impair affective empathy". Brain. 136 (Pt 8): 2539–49