
ESNEME İLE BEYİN SOĞUYOR
Esnemenin nedeni yıllardır
araştırılmakta. Esnemek ile beyine daha fazla oksijen sağlandığına inanılsa da
yeni araştırmalar esnemek ile beyinin soğutulduğunu ortaya çıkardı.
New York’ta Gallup ve arkadaşlarının çalışması sonuçlarına göre
esnemenin beyin oksijen diüzeyiyle bir ilişkisi yoktu.
Araştırıcılara göre beynin ısısı
uykunun siklusları ile ilşkiliydi. Esneyerek beyin içi optimal homeostazı
sağlanıyordu. Esneyerek beyinde termal
bir pencere açılıyor ve beyin soğutuluyordu.
Daha önceden yapılmış çalışmalara göre
esnemenin sıklığı ile beyin yoluyla vücut ısısı düşürülüyordu. Ancak termal
pencereye dair bir alt sınır belirlenmemişti.
Viyana Üniversitesi, Avusturya’dan
Massen ve Dush Viyana’da yayaların yaz ve kış aylarında esneme sıklığını
belilediler. Sonuçlarını kuru iklimi olan Arizona'da yaşayan yayalarıyla karşılaştırdılar.
Optimal termal zon’a maruz kalınma ile “bulaşıcı esnemenin” etkilendiğini
bildirdiler. Çalışma ekibi gönüllülerden, esneyen kişilerin fotoğraflarını göstermiş
ve kendilerinin esneyip esnemediklerini bildirmelerini istemiş.
Bulaşıcı esneme de beynin soğumasını
ve dolayısıyla mental kapasitenin arttığına işaret etmiştir.
Sonuçta kişilerin Viyana’da yazları kıştan,
Arizona’da kışları yaz aylarından daha fazla esnedikleri saptanmış. Esneme,
mevsim veya gün ışığı süresiyle ilgili olmayıp, çevre ısısının 20 derece civarında
olmasıyla ilişkili bulunmuş. Isının arttığı (Arizona’nın 37 derece olduğu)
yaz günleri azalmış, Viyana’nın soğuk günlerinde artmış.
Jorg Massen’e göre sıcakta esnemenin bir yararı olmayıp dondurucu soğuklarda ise tehlikeli olabileceğini bildirmiştir. Yani beyinin soğuması zihinsel gelişmeyi ve uyanıklığı olumlu anlamda etkilemekte. Esneyerek tehdit altında olduğumuzda dikkatimizi koruyabilmekteyiz.
Esneme bilinçaltı bir mekanizmadır.
Köpekler ve sahipleri arasındaki
bulaşıcı esnemelerin ise empatiden kaynaklandığı bildirilmiş.