KİVİ YEMEK VE MIŞIL MIŞIL UYUMAK

C vitaminiden zengin olan kivi, antioksidan özellikleriyle immün sistem fonksiyonları  ve hücrenin korunması ve onarımında etkisi çok önemlidir. Yüksek lif oranı, potasyumdan zengin özellikleriyle kalp ve solunum sistemi için oldukça yararlıdır.

Daha önce yapılan çalışmalarda  kivinin solunum sorunu olan çocuklarda yararlı olduğu gösterildi.

Yeni çalışmalara göre de kivinin uykuda önemli yararları bulundu.

Tayvanlı araştırıcılar, Taipei Üniversitesi Tıp Fakültesinde kivi tüketimi ile uykunun nitelik ve niceliğini araştırdı. Buna göre günlük kivi kullanımı ile uykunun hem nitelik hem de niteliğine olumlu katkıları bulundu. Çalışmada 20 -55 yaş arası 22 kadın ve 2 erkek gönüllü vardı ve 4 haftalık süreçte yatmadan 1 saat önce 2 adet kivi yemeleri istendi. Daha sonra uyku verileri incelendi. Uyku günlüklerine, uyku nitelik sorguları ve nitelik ve niceliği değerlendirdikleri aktigraflarına (bilekliklerine) bakıldı. 4 hafta sonra  uykunun aşağıdaki özelliklerinde iyileşmeler bulundu.

• Kişiler daha rahat uyumuştu  ve  uyku sürecindeki uyanıklık periyodları  azalmıştı:  % 28.9

• Uykunun niteliği düzeldi. Standart uyku nitelik ölçekleri %42.4 daha iyiyi gösterdi.

• Uykunun verimi: Yatakta geçen süre ile uyunan süreninorantısı  olup  %5.41 arttı.

• Kişiler genel anlamda daha iyi uyudu. Toplam uyunan süre %13.4 arttı

Bu veriler uykunun nitelik, nicelik ve veriminde önemli artışları göstermektedir. Ancak bu verileri destekleyen yeni ve objektifçalışmalara gerek var. Yine de bu başlangıç şaşırtıcıdır.

Kivinin bu yararları nasıl açıklanabilir?

Kivinin antioksidan etkisi ve yüksek serotonin içermesi bu soruyu açıklayabilir. Aynı özelliklere sahip diğer yiyeceklerin de uykuya katkısı olabilir. Antioksidanlar ve uyku arasındaki ilişkiler yeni yeni anlaşılmaya başlandı. Uykusuzluk ile düşük antioksidan düzeyine neden olabilir. Telafi uykusu ile eksilen antioksidan düzeyi eski değerlerine ulaşabilir.

Tıkayıcı uyku apne sendromu (OSAS), antioksidan fonksiyonlarını olumsuz anlamda etkilemektedir. OSAS tedavisinde C vitamininin yararları antioksidan özelliğiyle sağlanmaktadır.

Kivinin uyku üzerinde nasıl etkisi olabilir?

Kivi yüksek oranda serotonin içerir. Serotonin bir hormondur, nöro-iletimde geniş fizyolojik özelliklere sahiptir. Sindirim, kalp ve damar, öğrenme , bellek, iştah ve duygulanım düzenleyici etkisi vardır. Serotonin eksikliği depresyon ve duygulanım bozukluklarıyla da ilişkildir. Depresyon ve serotonin arasındaki ilişki tam olarak anlaşılamamıştır.

Serotonin uykuyu etkiler mi?

Serotonin uykuda çok önemli bir role sahiptir: Uykuyu başlatmak ve gece boyu uykuyu sürdürmek.Bu hormon aynı zamanda uyku evrelerinin düzenlenmesinde ve derin uyku süresinin belirlenmesinde rol alır. Sabah uyandığımızda canlılığı artırır. Yine çalışmalarda serotonin düzeyinin iniş ve çıkışlarıyla uykunun azalıp çoğalmasının mümkün olabildiği açıklanmıştır.

Melatonin nedir?

Melatonin uykuda vücudun 24 saatlik düzenlemesinde rolü olan önemli bir hormondur. Serotonin Melatonin ile etkileşerek uykuyu düzenler.  Çalışmalarda serotonin düzeyinin artırılması ile Melatonin düzeyinin de arttığı gösterilmiştir. Yani kivideki yüksek Serotonin düzeyi bu şekilde uykuyu etkiliyor olabilir.

Uykuya yardımcı olan başka besinler de var mı?

Mg ve K’dan zengin besinler gevşeme ve dolaşımda etkili bulunmuştur: Lifli yeşil yiyecekler, muz, ceviz, çekirdekler, narenciye, domates ve tüm tahıllar. Ca’dan zengin yiyecekler de Melatonin düzeyini artırır. Mandıra ürünleri, soya, ceviz, çekirdekler ve tüm yeşillerin Ca oranı yüksektir. Yüksek vitaminli, düşük yağ ve şeker oranına sahip yiyeceklerin de uykunuza katkısı olacaktır.

Bu besinlerin yararları, düşük maliyetleri, farmakolojik olmayışları, uykuya direk etkileri nedeniyle ve lezzetleriyle uykumuzu kolayca düzenleyebileceğiz. Ancak daha fazla çalışmaların yapılması gerektiğinden bizim için şimdilik sadece bir umut olarak görünüyor.

Kaynak:

Lin HH, Tsai PS, Fang SC, Liu JF. Effect of kiwifruit consumption on sleep quality in adults with sleep problems. Asia Pac J Clin Nutr. 2011;20(2):169-74.