UYKU VE RUHSAL DURUM
“Yoksa gece uykuya rahat dalamayacak mıyım? Moralim bu yüzden mi bozuk?”
“Anksiyete bozukluğum nedeniyle mi gece yarısı uykum kaçıyor?”
“Uyku apne bozukluğum ve depresyonum iyileşecek mi?”
Pek çok kişi bu tür endişeler yaşar. Yapılan bilimsel çalışmalar uyku ile ruh sağlığı arasındaki ilişkiyi açıklamıştır. Uyuma sorununuz varsa veya uyku niteliğiniz yetersizse büyük ihtimalle ruh sağlığınız da etkilenecektir. Ruhsal sorunlarınız da benzer şekilde uykunuzu olumsuz anlamda değişiklilklere yol açacaktır. Uyku bozuklukları ve ruhsal durumunuz genel anlamda sağlığınızı ve moralinizi etkiler.
RUHSAL BİR SORUN UYKU PROBLEMLERİME NEDEN Mİ OLUYOR?
Sık görülen çoğu ruhsal sağlık bozukluğu uyku sorunlarına neden olabilir veya bu sorunları artırabilir. ABD’de her 4 erişkin kişiden 1’inde ruh sağlığı sorunu vardır.
Aşağıdakilerden biri sizde varsa mutlaka doktorunuza başvurun:
- DEPRESYON: En sık rastlanan ruhsal sağlık durumudur. Depresyonda kişiler uykuya dalma veya uykuyu sürdürmede sorunlar yaşar. Bazı kişiler depresyon sırasında normaldekinden daha uzun uyur.
Depresyon belirtileri:
● Her gün veya çoğu zaman mutsuzluk hissetme
● Genelde mutluluk veren durumlardan zevk alamama veya ilgi duymama
● Kısa süre içinde fazla kilo alma veya verme
● Kendini enerjisiz veya yıpranmış hissetme
- ANKSİYETE BOZUKLUĞU: Herkes zaman zaman endişe duyabilir. Ancak anksiyete bozukluğunda uykuya dalma, sabah uyanma veya tekrar uykuya dalmakta sorunlar yaşanabilir.
Anksiyete bozukluğunun bazı belirtileri:
● Önemli veya küçük sorunlar karşısında sürekli endişe duyma
● Hızlı soluk alıp verme ve kalp çarpıntısı
● Konsantrasyon güçlüğü
● Aşırı terleme veya sindirim sorunları
- DİĞER RUHSAL DURUMLAR
- Bipolar Bozukluk
- Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
- Şizofreni
RUHSAL PROBLEMLERİM UYKU BOZUKLUĞUM NEDENİYLE Mİ OLUŞUYOR?
Uyku sorunları ruhsal sağlığınızı bozabilir. Uyku bozukluğunuzun tedavisi, ruhsal durumunuzun düzelmesinde kilit nokta olabilir.
İNSOMNİ
Toplumda en sık rastlanan uyku bozukluğudur. Uykuya dalma veya uykuyu sürdürme sorunudur. Herkes zaman zaman kütü uyku uyuyabilir. Ancak insomnide kişiler üst üste geceler boyunca bu sorunu yaşar. İnsomnili kişiler daha sinirli, depresif ve endişeli olmaya eğilimlidir. İnsomninin tedavi edilmesi ile gelişecek depresyon da önlenmiş olur.
Yapılan bilimsel çalışmalara göre, insomnili kişilerde depresyon gelişme sıklığı 10 kez fazladır.
TIKAYICI UYKU APNE SENDROMU (TUA)
Tıkayıcı uyku apne sendromu (TUA) da sık rastlanılan uyku bozukluklarındandır. Sizde TUA varsa, uyurken zaman zaman ve kısmen ya da tamamen soluk yollarınızda tıkanmalar oluyor demektir.
TUA’nın bazı belirtileri
● Yüksek sesle ve sık horlama
● Gün içinde yorgunluk veya uykululuk hissi
● Uykuda boğulma veya tıkanma hissi
TUA’sı olan çoğu kişide depresyon da mevcuttur. TUA tedavi edildiğinde depresyon da düzelir. Bu durumlarda doktorunuzla mutlaka görüşün.
DİĞER UYKU BOZUKLUKLARI
Huzursuz bacaklar sendromu, narkolepsi gibi diğer uyku bozukluklarında ruh sağlığı ve yaşam kalitesi bozulabilir.
Bir bozuklukta tüm belirtilerin hepsi görülmeyebilir.
Bu belirtilerden herhangi birisi sizde varsa mutlaka doktorunuzla görüşün.
Kaynak: 2012 AASM
